Prisregulering og maksimalprisar

Reguleringa av drosjeprisar
Konkurransetilsynet handhevar forskrift om takstutrekning og maksimalprisar, den såkalla maksimalprisforskrifta. Forskrifta er gitt med heimel i pristiltakslova. Forskrifta kjem i utgangspunktet til bruk på all løyvepliktig drosjetransport med motorvogn. Forskrifta gjeld likevel ikkje for drosjetransport der vilkåra for transporten er fastsett i avtale inngått etter forhandlingar mellom oppdragsgivar og tilbydar, eller avtale inngått etter anbodskonkurranse.

Løyvepliktig drosjetransport med motorvogn som er omfatta av forskrifta skal i utgangspunktet nytta parallelltakst som takstutrekningsmetode. Med parallelltakst blir meiner ein prisutrekning basert på samtidig bruk av tidstakst og avstandstakst under heile turen. I staden for parallelltakst kan prisen for drosjetransport bli fastsett av drosjetilbydar i eit pristilbod eller ved ein på førehand bestemt fastpris for ei gitt strekning. Kunden skal likevel betale det som gir den lågaste totalprisen for turen av eit eventuelt pristilbod, ein fastpris som eventuelt blir tilbode på strekninga og parallelltaksten med eventuelle tillegg. Les meir om dette i §§ 2 og 3 av forskrifta.

Maksimalprisregulering
Løyvepliktig drosjetransport med motorvogn som er omfatta av maksimalprisforskrifta er som eit utgangspunkt maksimalprisregulert, og gjeldande maksimalprisar og tillatne takstelement følgjer av kapittel 2 i maksimalprisforskrifta. Kapittel 2 kjem likevel ikkje til bruk for to type tilfelle: For det første for drosjetransport i kommunar med 20 000 innbyggjarar eller fleire, og folketettleik på 80 innbyggjarar per kvadratkilometer eller høgare. Kva for kommunar dette gjeld kjem fram av Samferdselsdepartementets nettsider. Vidare gjeld kapittel 2 heller ikkje for drosjetransport der det er fleire enn fire passasjerar. Dette følgjer av § 1 i forskrifta, tredje ledd bokstav b).

For drosjetransport som ikkje er maksimalprisregulert etter forskrifta kapittel 2, kan aktørane sjølv bestemme pris for transporten. Aktørane i desse områda står likevel ikkje heilt fritt til å velje kva takstelement som skal nyttast. I maksimalprisforskrifta § 4 kjem det fram kva takstelement som ikkje er tillatne å nytte i dei ikkje-maksimalprisregulerte områda.

Drosjetransport i maksimalprisregulerte område blir regulert av kapittel 2 i maksimalprisforskrifta, i tillegg til dei generelle avgjerdene i maksimalprisforskrifta kapittel 1. I kapittel 2 kjem det fram kva takstelement som er tillatne å belaste kundane i dei regulerte områda, og dessutan maksimalt takstnivå på desse. Det tyder at det i maksimalprisregulerte område ikkje er tillate å belaste kundane andre takstelement enn dei forskrifta angir. Det er heller ikkje tillate å belaste kundane med eit høgare nivå på dei tillatne takstelementa enn det som kjem fram av forskrifta. Aktørane står fritt til å nytta lågare nivå på dei tillatne takstelementa enn det som kjem fram av maksimalprisforskrifta.

Justering av maksimalprisane
Konkurransetilsynet justerer maksimalprisane for drosjekøyring i område med maksimalprisregulerte prisar. Normalt gjer tilsynet ei vurdering av korleis maksimalprisane skal justerast éin gong i året.

Ved justering av takstane ser Konkurransetilsynet på endringa i kostnadsindeksen for drosjetransport, som er utarbeidd for Konkurransetilsynet av Transportøkonomisk institutt. Takstelementa blir justerte med same prosentsats som endringa i kostnadsindeksen sidan førre justering av maksimaltakstene. For meir informasjon om kostnadsindeksen, kan du sjå rapporten frå Transportøkonomisk institutt. Her finn du også ein kopi av kostnadsindeksen produsert av Transportøkonomisk institutt, ei brukarrettleiing til kostnadsindeksen og Konkurransetilsynet sin versjon av indeksen som blir nytta ved justering av maksimalprisane.

Gjeldande maksimalprisar vart fastsette 23. februar 2023, og tredde i kraft 1. mars 2023. Dei gjeldande maksimalprisane kjem fram av maksimalprisforskrifta.

Konkurransetilsynet sendte 20. februar på høyring forslag til endring av forskrift om takstutrekning og maksimalprisar. Tilsynet foreslår å endre maksimaltakstene med i gjennomsnitt 2,4% prosent. Høyringsfristen var 5. april 2024.

Den 11. april 2024 vart det vedteke at maksimalprisane skal endrast med i gjennomsnitt 5,1 prosent. Skilnaden mellom forslaget og vedteken justering er grunna oppdatert informasjon i kostnadsindeksen. Dei nye maksimalprisane trer i kraft 15. april 2024, og går frem av endringsforskrifta. Maksimalprisane vil bli gjort tilgjengeleg i Lovdata i næraste fremtid.

Til høgre er det lenkja til relevant bakgrunnsinformasjon.

Ønskjer du å få beskjed rett i innboksen når maksimalprisene for drosjekjøyring justerast? Meld deg på nyheitsvarsel her: